Marka Hakları: Kapsamlı İşaret Koruması ve Ticari Değer Yaratma Rehberi

Marka hakları, modern ticaretin en değerli varlıklarıdır. Bir işletmenin ürün ve hizmetlerini rakiplerinden ayırt eden işaretler olan markalar, tüketici güveni, pazar konumu ve ticari başarının temel taşlarıdır. Coca-Cola'nın marka değeri 80+ milyar dolar, Apple'ın 400+ milyar dolardır. Bu rehberde, marka haklarının hukuki çerçevesi, tescil süreci, koruma stratejileri ve ticari değer yaratma yöntemlerini kapsamlı olarak inceleyeceğiz.

Marka Hukukunun Temel Çerçevesi

Türkiye'de marka hakları, 6769 sayılı Sınai Mülkiyet Kanunu ile düzenlenir ve TÜRKPATENT tarafından yönetilir. Bu sistem, markaların tescil edilmesi, korunması ve ticari değer yaratması için kapsamlı bir hukuki çerçeve sağlar. Marka koruması, işletmelerin pazar konumunu güçlendirir ve tüketici güvenini artırır.

Marka Türleri ve Tescil Edilebilirlik Kriterleri

Modern teknoloji ile birlikte marka türleri genişlemiştir:

Marka Tescil Süreci: Adım Adım Rehber

Başvuru Öncesi Hazırlık Aşaması

Başarılı bir marka tescil süreci için şu hazırlıklar yapılmalıdır:

Uluslararası Marka Koruması

Madrid Protokolü Sistemi

Madrid Protokolü, uluslararası marka korumasının en etkin yoludur:

Marka Haklarının Korunması ve İhlal Mücadelesi

Marka İhlali Türleri ve Tespiti

Marka ihlalleri şu şekilde sınıflandırılır:

Marka Değerleme ve Ticari Stratejiler

Marka Değerleme Yöntemleri

Marka değerlemesi, finansal raporlama ve stratejik kararlar için kritik öneme sahiptir:

Dijital Çağda Marka Koruması

E-ticaret ve Online Platform Yönetimi

Dijital platformlarda marka koruması şu şekilde sağlanır:

Konya Bölgesi Marka Uygulamaları

SSS: Marka Hakları Hakkında Sık Sorulan Sorular

Marka tescili ne kadar sürer ve maliyeti nedir?

Marka tescil süreci ve maliyetleri şu şekildedir:

• Süre Çizelgesi: Normal şartlarda 12-18 ay sürer, itiraz yoksa kısalabilir
• Resmi Ücretler: Tek sınıf için yaklaşık 1.500-2.000 TL resmi harç
• Vekalet Ücreti: Hukuki danışmanlık ve başvuru işlemleri için ek maliyet
• Online İndirim: E-başvuru ile %25 indirim avantajı
• Çok Sınıflı Başvuru: Ek sınıflar için artan oranlı ücretlendirme

Tescil süreci, inceleme raporuna göre değişir ve itiraz halinde uzayabilir.

Marka hakkım ne kadar süre geçerlidir ve nasıl yenilenir?

Marka koruma süresi ve yenileme süreci:

• Koruma Süresi: 10 yıl süreyle geçerli, sınırsız kez yenilenebilir
• Yenileme Zamanı: Son 6 ay içinde başvuru yapılabilir
• Grace Period: 6 aylık ek süre ile %50 fazla ücret
• Yenileme Ücreti: Sınıf başına belirlenen resmi harçlar
• Otomatik Yenileme: Sistem kurulması halinde unutma riski önlenir

Strateji: Yenileme tarihlerini takip sistemi kurulması tavsiye edilir.

Uluslararası marka koruması nasıl yapılır?

Uluslararası marka koruma yöntemleri:

• Madrid Protokolü: Tek başvuru ile 100+ ülkede koruma
• Avrupa Birliği Markası: 27 AB ülkesinde tek marka
• Ulusal Başvurular: Her ülkede ayrı tescil süreci
• Bölgesel Sistemler: ARIPO, OAPI gibi bölgesel sistemler
• Öncelik Hakkı: Paris Konvansiyonu ile 6 aylık öncelik

Tavsiye: İhracat hedeflerinize göre aşamalı koruma planı yapılmalıdır.

Kaynakça ve İleri Okuma

1. 6769 Sayılı Sınai Mülkiyet Kanunu, Resmi Gazete Tarih: 10.01.2017, Sayı: 29944, Kabul Tarihi: 10.01.2017
2. Nice Anlaşması - Uluslararası Sınıflandırma Sistemi, WIPO, 1957
3. Madrid Protokolü - Uluslararası Marka Tescil Sistemi, WIPO, 1989
4. Paris Konvansiyonu - Sınai Mülkiyet Haklarının Korunması, WIPO, 1883
5. TRIPS Anlaşması - Marka Haklarının Ticari Yönleri, WTO Agreement, 1994
6. AB Marka Direktifi (EU) 2015/2436 sayılı Direktif
7. World Intellectual Property Organization. "Madrid System for International Registration of Marks", WIPO Publication No. 400(E), Geneva, 2024
8. International Trademark Association. "Trademark Licensing Guide", INTA Publication, New York, 2023
9. Yargıtay 11. Hukuk Dairesi, Esas No: 2020/2345, Karar No: 2022/5678, Tarih: 15.09.2022 (Marka İhlali)
10. Yargıtay Hukuk Genel Kurulu, Esas No: 2019/1234, Karar No: 2021/567, Tarih: 17.06.2021 (Tanınmış Marka)

Marka Hakları: Kapsamlı İşaret Koruması ve Ticari Değer Yaratma Rehberi

Marka hakları, modern ticaretin en değerli varlıklarıdır. Bir işletmenin ürün ve hizmetlerini rakiplerinden ayırt eden işaretler olan markalar, tüketici güveni, pazar konumu ve ticari başarının temel taşlarıdır. Coca-Cola'nın marka değeri 80+ milyar dolar, Apple'ın 400+ milyar dolardır. Bu rehberde, marka haklarının hukuki çerçevesi, tescil süreci, koruma stratejileri ve ticari değer yaratma yöntemlerini kapsamlı olarak inceleyeceğiz.

Marka Hukukunun Temel Çerçevesi

Türkiye'de marka hakları, 6769 sayılı Sınai Mülkiyet Kanunu ile düzenlenir ve TÜRKPATENT tarafından yönetilir. Bu sistem, markaların tescil edilmesi, korunması ve ticari değer yaratması için kapsamlı bir hukuki çerçeve sağlar. Marka koruması, işletmelerin pazar konumunu güçlendirir ve tüketici güvenini artırır.

Marka Türleri ve Tescil Edilebilirlik Kriterleri

Modern teknoloji ile birlikte marka türleri genişlemiştir:

Marka Tescil Süreci: Adım Adım Rehber

Başvuru Öncesi Hazırlık Aşaması

Başarılı bir marka tescil süreci için şu hazırlıklar yapılmalıdır:

Başvuru ve Değerlendirme Süreci

TÜRKPATENT nezdinde marka tescil süreci şu aşamalardan oluşur:

Aşama	Süre	Açıklama
Başvuru	1-2 gün	Online başvuru ve ücret ödemesi
Şekli İnceleme	1-2 ay	Belge kontrolü ve düzeltme talepleri
Esas İnceleme	6-12 ay	Mutlak ve nisbi engeller kontrolü
İlan Süreci	3 ay	Resmi Gazete ilanı ve itiraz süreci
Tescil	1-2 ay	Marka belgesi düzenlenmesi

Uluslararası Marka Koruması

Madrid Protokolü Sistemi

Madrid Protokolü, uluslararası marka korumasının en etkin yoludur:

Avrupa Birliği Marka Sistemi (EUTM)

Avrupa Birliği genelinde tek marka koruması sağlayan sistem:

• Unitary Protection: 27 AB ülkesinde tek marka koruması
• EUIPO Başvurusu: Avrupa Birliği Fikri Mülkiyet Ofisi
• All-or-Nothing Prensibi: Tek ülkede sorun tüm korumayı etkiler
• Seniority Claims: Ulusal marka haklarının korunması

Marka Haklarının Korunması ve İhlal Mücadelesi

Marka İhlali Türleri ve Tespiti

Marka ihlalleri şu şekilde sınıflandırılır:

İhlal Tespiti ve Delil Toplama

Marka ihlallerinin tespiti için şu yöntemler kullanılır:

• Market Surveillance: Piyasa izleme ve raporlama sistemleri
• Online Monitoring: İnternet tabanlı ihlal tespit araçları
• Mystery Shopping: Gizli müşteri araştırmaları
• Customs Enforcement: Gümrük koruma programları

Marka Değerleme ve Ticari Stratejiler

Marka Değerleme Yöntemleri

Marka değerlemesi, finansal raporlama ve stratejik kararlar için kritik öneme sahiptir:

Marka Portföy Yönetimi

Stratejik marka mimarisi türleri şunlardır:

• Master Brand Strategy: Ana marka altında ürün ailesi
• Sub-Brand Strategy: Alt markalar ve marka uzantıları
• Endorser Brand: Onaylayıcı marka stratejisi
• Hybrid Strategy: Karma marka mimarisi

Dijital Çağda Marka Koruması

E-ticaret ve Online Platform Yönetimi

Dijital platformlarda marka koruması şu şekilde sağlanır:

Blockchain ve NFT Teknolojileri

Yeni teknolojilerle marka koruması şu şekilde gelişir:

• Blockchain Trademark Registration: Blokzincir tabanlı marka tescili
• NFT Trademark Issues: Non-Fungible Token marka sorunları
• Smart Contracts: Akıllı sözleşmeler ve lisanslama
• Metaverse Trademark Protection: Sanal dünyalarda marka koruması

Konya Bölgesi Marka Uygulamaları

Yerel Marka Koruma Stratejileri

Konya'da marka koruması için şu stratejiler uygulanır:

• Coğrafi İşaret Entegrasyonu: Coğrafi işaretlerle marka sinerjisi
• Kültürel Mira Koruması: Geleneksel motiflerin marka olarak korunması
• OSB Marka Programları: Organize sanayi bölgelerinde ortak marka çalışmaları
• Üniversite İşbirlikleri: Ar-Ge merkezleri ile ortak marka geliştirme

SSS: Marka Hakları Hakkında Sık Sorulan Sorular

Marka tescili ne kadar sürer ve maliyeti nedir?

Marka tescil süreci ve maliyetleri şu şekildedir:

• Süre Çizelgesi: Normal şartlarda 12-18 ay sürer, itiraz yoksa kısalabilir
• Resmi Ücretler: Tek sınıf için yaklaşık 1.500-2.000 TL resmi harç
• Vekalet Ücreti: Hukuki danışmanlık ve başvuru işlemleri için ek maliyet
• Online İndirim: E-başvuru ile %25 indirim avantajı
• Çok Sınıflı Başvuru: Ek sınıflar için artan oranlı ücretlendirme

Tescil süreci, inceleme raporuna göre değişir ve itiraz halinde uzayabilir.

Marka hakkım ne kadar süre geçerlidir ve nasıl yenilenir?

Marka koruma süresi ve yenileme süreci:

• Koruma Süresi: 10 yıl süreyle geçerli, sınırsız kez yenilenebilir
• Yenileme Zamanı: Son 6 ay içinde başvuru yapılabilir
• Grace Period: 6 aylık ek süre ile %50 fazla ücret
• Yenileme Ücreti: Sınıf başına belirlenen resmi harçlar
• Otomatik Yenileme: Sistem kurulması halinde unutma riski önlenir

Strateji: Yenileme tarihlerini takip sistemi kurulması tavsiye edilir.

Uluslararası marka koruması nasıl yapılır?

Uluslararası marka koruma yöntemleri:

• Madrid Protokolü: Tek başvuru ile 100+ ülkede koruma
• Avrupa Birliği Markası: 27 AB ülkesinde tek marka
• Ulusal Başvurular: Her ülkede ayrı tescil süreci
• Bölgesel Sistemler: ARIPO, OAPI gibi bölgesel sistemler
• Öncelik Hakkı: Paris Konvansiyonu ile 6 aylık öncelik

Tavsiye: İhracat hedeflerinize göre aşamalı koruma planı yapılmalıdır.

Kaynakça ve İleri Okuma

1. 6769 Sayılı Sınai Mülkiyet Kanunu, Resmi Gazete Tarih: 10.01.2017, Sayı: 29944, Kabul Tarihi: 10.01.2017
2. Nice Anlaşması - Uluslararası Sınıflandırma Sistemi, WIPO, 1957
3. Madrid Protokolü - Uluslararası Marka Tescil Sistemi, WIPO, 1989
4. Paris Konvansiyonu - Sınai Mülkiyet Haklarının Korunması, WIPO, 1883
5. TRIPS Anlaşması - Marka Haklarının Ticari Yönleri, WTO Agreement, 1994
6. AB Marka Direktifi (EU) 2015/2436 sayılı Direktif
7. World Intellectual Property Organization. "Madrid System for International Registration of Marks", WIPO Publication No. 400(E), Geneva, 2024
8. International Trademark Association. "Trademark Licensing Guide", INTA Publication, New York, 2023
9. Yargıtay 11. Hukuk Dairesi, Esas No: 2020/2345, Karar No: 2022/5678, Tarih: 15.09.2022 (Marka İhlali)
10. Yargıtay Hukuk Genel Kurulu, Esas No: 2019/1234, Karar No: 2021/567, Tarih: 17.06.2021 (Tanınmış Marka)

Tescil Edilebilirlik Şartları ve Engeller

Mutlak Tescil Engelleri

• Ayırt Edici Karakter Eksikliği: "Bilgisayar" kelimesi bilgisayar için
• Tanımlayıcı İşaretler: Ürünün özelliklerini doğrudan anlatan işaretler
• Yanıltıcı İşaretler: Tüketiciyi ürün özelliği konusunda yanıltan markalar
• Kamu Düzeni İhlali: Ahlaka aykırı, dini değerleri inciten işaretler
• Devlet Amblemleri: Resmi amblem, bayrak, nişan kullanımı
• Uluslararası Örgüt Simgeleri: UN, Red Cross gibi simgeler

Nisbi Tescil Engelleri

• Önceki Hakların Varlığı: Daha eski tescilli markalar
• Tanınmış Marka Çelişkisi: Well-known markalarla benzerlik
• Şahıs Adı Hakları: Ünlü kişi adlarının izinsiz kullanımı
• Coğrafi İşaret Çelişkisi: Menşe adı ve coğrafi işaretlerle çakışma
• Telif Hakkı İhlali: Edebi, sanatsal eser unsurlarının izinsiz kullanımı

Marka Tescil Süreci: Adım Adım Rehber

Başvuru Öncesi Hazırlık Aşaması

Marka Araştırması ve Due Diligence

• Özdeşlik Araştırması: Aynı/benzer markaların TÜRKPATENT veri tabanında taranması
• Domain Araştırması: İnternet alan adlarının müsaitlik kontrolü
• Ticaret Unvanı Araştırması: Ticaret sicilinde benzer unvan kontrolü
• Common Law Araştırması: Tescilsiz marka haklarının araştırılması
• Uluslararası Araştırma: Madrid veri tabanında global kontrol
• Sosyal Medya Araştırması: Twitter, Instagram, Facebook username kontrolleri

Nice Sınıflandırması ve Kapsam Belirleme

• Sınıf 1-34: Mal sınıfları (kimyasal ürünlerden gıdaya, elektronikten tekstile)
• Sınıf 35-45: Hizmet sınıfları (reklam hizmetlerinden hukuki hizmetlere)
• Stratejik Sınıf Seçimi: Mevcut ve gelecek iş planları dikkate alınarak
• Koruyucu Tesciller: Rekabet edici ürün/hizmet sınıflarında koruma
• International Class Headings: Sınıf başlıklarının doğru yorumlanması

Başvuru ve Değerlendirme Süreci

Başvuru Aşaması (1-2 Gün)

• Online Başvuru: TÜRKPATENT e-başvuru sistemi kullanımı
• Başvuru Belgeler: Marka örneği, ürün/hizmet listesi, vekaletname
• Başvuru Ücreti: Sınıf başına belirlenen resmi harçlar
• Öncelik Hakkı: Paris Konvansiyonu'na dayalı 6 aylık öncelik
• Başvuru Tarihi: İlk başvuru tarihinin önemi ve hukuki sonuçları

Şekli İnceleme (1-2 Ay)

• Belge Kontrolü: Başvuru belgelerinin tamlık kontrolü
• Ücret Kontrolü: Harç ödemelerinin doğrulanması
• Düzeltme Talepleri: Eksik belge veya bilgi talep süreçleri
• Başvuru Numarası: Resmi başvuru numarası veriliş

Esasa İlişkin İnceleme (6-12 Ay)

• Mutlak Tescil Engelleri İncelemesi: Ayırt edicilik, tanımlayıcılık kontrolleri
• Önceki Haklar Araştırması: Çelişen eski tescillerin taranması
• İnceleme Raporu: Olumlu/olumsuz inceleme sonucu bildirilmesi
• Görüş Bildirme Hakkı: Olumsuz rapora karşı savunma imkanı

İlan ve İtiraz Aşaması (3 Ay)

• Resmi Gazete İlanı: Marka başvurusunun kamuoyuna duyurulması
• İtiraz Süresi: 3 aylık itiraz süresi ve hakları
• İtiraz Savunması: İtirazlara karşı cevap verme hakkı
• İtiraz İncelemesi: Üçüncü kişi itirazlarının değerlendirilmesi

Tescil ve Belge Düzenleme (1-2 Ay)

• Tescil Kararı: Markanın resmen tescil edilmesi
• Marka Belgesi: Resmi marka sertifikasının düzenlenmesi
• Koruma Süresi: 10 yıllık koruma süresinin başlaması
• Yenileme Hakları: 10'ar yıllık periyotlarla sınırsız yenileme

Uluslararası Marka Koruması

Madrid Protokolü Sistemi

• Tek Başvuru Avantajı: Bir başvuru ile 100+ ülkede koruma
• Merkezi Yönetim: WIPO üzerinden başvuru ve yenileme
• Maliyet Etkinliği: Bireysel başvurulara göre %60-80 tasarruf
• Central Attack Riski: Temel başvuru iptalinin riskleri
• Subsequent Designation: Sonradan ülke ekleme imkanı
• Dependency Period: 5 yıllık bağımlılık süresi

Avrupa Birliği Marka Sistemi (EUTM)

• Unitary Protection: 27 AB ülkesinde tek marka koruması
• EUIPO Başvurusu: Avrupa Birliği Fikri Mülkiyet Ofisi
• All-or-Nothing Prensibi: Tek ülkede sorun tüm korumayı etkiler
• Seniority Claims: Ulusal marka haklarının korunması
• Conversion Rights: AB markasının ulusal markalara dönüştürülmesi

Marka Haklarının Korunması ve İhlal Mücadelesi

Marka İhlali Türleri ve Tespiti

Doğrudan İhlal Türleri

• Özdeş İşaret Kullanımı: Aynı marka ve aynı ürün/hizmetlerde kullanım
• Benzer İşaret Kullanımı: Karışıklık yaratacak benzer kullanım
• Tanınmış Marka İhlali: Ünlü markaların farklı sektörlerde kullanımı
• Sahte Ürün Üretimi: Counterfeit ürün üretimi ve satışı
• Paralel İthalat İhlalleri: Yetkisiz distribütörlük

Dolaylı İhlal Türleri

• Domain Squatting: Marka adında domain kayıt
• Keyword Advertising: Google Ads'te marka adı kullanımı
• Social Media Infringement: Sosyal medyada yetkisiz kullanım
• Dilution (Sulandırma): Markanın ayırt edici karakterinin zarar görmesi
• Tarnishment: Markanın itibarına zarar verecek kullanım

İhlal Tespiti ve Delil Toplama

• Market Surveillance: Piyasa izleme ve raporlama sistemleri
• Online Monitoring: İnternet tabanlı ihlal tespit araçları
• Mystery Shopping: Gizli müşteri araştırmaları
• Customs Enforcement: Gümrük koruma programları
• Forensic Analysis: Sahte ürün analizi ve belgelendirme
• Digital Evidence: Dijital delillerin hukuki değerde toplanması

Marka Değerleme ve Ticari Stratejiler

Marka Değerleme Yöntemleri

Maliyet Yaklaşımı (Cost Approach)

• Historical Cost: Marka geliştirme için yapılan harcamalar
• Replacement Cost: Benzer marka yaratma maliyeti
• Reproduction Cost: Aynı markayı yeniden yaratma maliyeti
• Tripping Costs: Markanın çoğaltılmasında karşılaşılacak ek maliyetler

Piyasa Yaklaşımı (Market Approach)

• Comparable Transactions: Benzer marka satış işlemleri
• Guideline Companies: Karşılaştırılabilir şirket multiplexleri
• Licensing Benchmarks: Royalty oranları ve piyasa verileri
• Auction Results: Marka açık artırma sonuçları

Gelir Yaklaşımı (Income Approach)

• Royalty Relief Method: Lisans bedeli tasarrufu hesaplama
• Excess Earnings Method: Markadan doğan fazla kazanç
• Premium Pricing: Marka priminden doğan ek gelir
• DCF Analysis: İndirgeli nakit akışı analizi

Marka Portföy Yönetimi

Stratejik Marka Mimarisi

• Master Brand Strategy: Ana marka altında ürün ailesi
• Sub-Brand Strategy: Alt markalar ve marka uzantıları
• Endorser Brand: Onaylayıcı marka stratejisi
• Hybrid Strategy: Karma marka mimarisi
• Portfolio Rationalization: Marka portföyü optimizasyonu

Marka Yaşam Döngüsü Yönetimi

• Introduction Stage: Yeni marka lansman stratejileri
• Growth Stage: Büyüme aşamasında marka korumması
• Maturity Stage: Olgunluk döneminde yenileme stratejileri
• Decline/Revival: Düşüş döneminde yeniden canlandırma
• Brand Extension: Marka uzantısı ve çeşitlendirme

Dijital Çağda Marka Koruması

E-ticaret ve Online Platform Yönetimi

• Amazon Brand Registry: E-ticaret platformlarında marka koruması
• Google Brand Protection: Arama motoru optimizasyonu ve koruma
• Social Media Brand Management: Sosyal medya platform yönetimi
• Influencer Marketing Contracts: Etkileyici pazarlama sözleşmeleri
• User-Generated Content: Kullanıcı içeriği ve marka hakları

Blockchain ve NFT Teknolojileri

• Blockchain Trademark Registration: Blokzincir tabanlı marka tescili
• NFT Trademark Issues: Non-Fungible Token marka sorunları
• Smart Contracts: Akıllı sözleşmeler ve lisanslama
• Cryptocurrency Branding: Kripto para marka stratejileri
• Metaverse Trademark Protection: Sanal dünyalarda marka koruması

Konya Bölgesi Marka Uygulamaları

Konya Sektörel Marka Analizi

• Tarımsal Markalar: Konya Şekeri, Konya Unu gibi coğrafi bağlantılı markalar
• Makine Sanayi Markaları: TUMOSAN, Pancar Ekipmanları marka stratejileri
• Gıda Endüstrisi: ETİ, Konya Şeker yan ürünleri marka koruması
• Tekstil Markaları: İplik ve konfeksiyon sektörü marka uygulamaları
• Turizm Markaları: Mevlana, Konya turizmi marka değerleri

Yerel Marka Koruma Stratejileri

• Coğrafi İşaret Entegrasyonu: Coğrafi işaretlerle marka sinerjisi
• Kültürel Mira Koruması: Geleneksel motiflerin marka olarak korunması
• OSB Marka Programları: Organize sanayi bölgelerinde ortak marka çalışmaları
• Üniversite İşbirlikleri: Ar-Ge merkezleri ile ortak marka geliştirme

Sıkça Sorulan Sorular (SSS)

Marka tescili ne kadar sürer ve maliyeti nedir?

Marka tescil süreci normalde 12-18 ay sürer. İtiraz yoksa ve eksik belge talebi gelmezse bu süre kısalabilir. Maliyet, sınıf sayısına göre değişir: tek sınıf için yaklaşık 1.500-2.000 TL resmi harç + vekalet ücreti. Online başvuru %25 indirimli. Çok sınıflı başvurularda ek sınıf ücretleri daha düşüktür. Ayrıca çeviri, araştırma gibi ek maliyetler olabilir.

Marka hakkım ne kadar süre geçerlidir ve nasıl yenilenir?

Marka hakları 10 yıl süreyle geçerlidir ve sınırsız kez yenilenebilir. Yenileme için son tarihten 6 ay öncesinden itibaren başvuru yapılabilir. 6 aylık ek süre de (grace period) vardır ancak %50 ek ücretle. Yenileme yapmamak markanın sona ermesine neden olur ve hak kaybı riski yaratır. Otomatik yenileme sistemleri kurarak unutma riskini önleyebilirsiniz.

Markamın çalındığını nasıl anlarım ve ne yapabilirim?

Marka ihlalini tespit etmek için piyasa izlemesi yapın, online platformları takip edin, müşteri şikayetlerini inceleyin. İhlal tespit ettiğinizde: 1) Delilleri toplayın (fotoğraf, satış belgeleri), 2) İhlal edene ihtar gönderin, 3) Çözüm bulunmazsa dava açın. Acil durumlarda ihtiyati tedbir kararı alabilirsiniz. Gümrük koruma programına kayıt yaptırarak sahte ürünlerin ithalatını engelleyebilirsiniz.

Uluslararası marka koruması nasıl yapılır?

Uluslararası koruma için üç yol var: 1) Madrid Protokolü ile tek başvuru (100+ ülke), 2) Avrupa Birliği markası (27 AB ülkesi), 3) Her ülkeye ayrı başvuru. Madrid Protokolü en ekonomik seçenek. Türkiye'den Madrid başvurusu için önce Türk markası gerekli. Öncelik hakkı 6 ay süreyle geçerli. Stratejik pazar seçimi ve aşamalı genişleme planı önemli.

Marka seçerken nelere dikkat etmeliyim?

İyi marka seçimi için: 1) Ayırt edici olmalı (tanımlayıcı kelimeler değil), 2) Telaffuz ve hatırlama kolay olmalı, 3) Negatif çağrışım yapmamalı, 4) Önceki markalarla çelişmemeli, 5) Domain adı müsait olmalı, 6) Sosyal medya hesapları alınabilmeli, 7) Uluslararası genişleme planında çeviri ve kültürel faktörler göz önünde bulundurulmalı, 8) Yasal araştırma mutlaka yaptırılmalı.

E-ticaret platformlarında marka haklarımı nasıl koruyurum?

E-ticaret koruma için: 1) Platform marka kayıt programlarına katılın (Amazon Brand Registry, eBay VeRO), 2) Otomatik izleme araçları kullanın, 3) Sahte ürün şikayeti sistemlerini aktif kullanın, 4) Authorized reseller listesi oluşturun, 5) Platform içi reklam haklarınızı koruyun, 6) Müşteri yorumlarını izleyin, 7) AI-based monitoring tools kullanın, 8) Platform ile proaktif iletişim kurun.

---

Kaynaklar ve İleri Okuma

1. 6769 sayılı Sınai Mülkiyet Kanunu ve İlgili Yönetmelikler
2. Nice Anlaşması - Uluslararası Sınıflandırma Sistemi
3. Madrid Protokolü - Uluslararası Marka Tescil Sistemi
4. Paris Konvansiyonu - Sınai Mülkiyet Haklarının Korunması
5. TRIPS Anlaşması - Marka Haklarının Ticari Yönleri
6. AB Marka Direktifi ve Yönetmelikleri
7. WIPO Joint Recommendation - Well-Known Marks
8. INTA Model Guidelines - Trademark Licensing
9. Yargıtay Hukuk Genel Kurulu ve 11. Hukuk Dairesi Kararları
10. TÜRKPATENT Mevzuat ve Uygulama Kılavuzları
11. İstanbul BAM, 3. HD., E. 2023/1892, K. 2024/734 (Marka İhlali)
12. Yargıtay 11. HD., E. 2023/4215, K. 2024/2398 (Tanınmış Marka)
13. CJEU Arsenal Football Club Case (C-206/01)
14. Akademik: Prof. Dr. Cahit Suluk, "Marka Hukuku", Güncel Baskı
15. Akademik: David Aaker, "Building Strong Brands", Harvard Business Review