Ayıplı Mal ve Hizmet Davaları: Hukuki Süreçler ve Tazminat Hakları

Ayıplı Mal ve Hizmet Davaları: Hukuki Süreçler ve Tazminat Hakları

Ayıplı mal ve hizmet davaları, tüketici hukukunun en sık karşılaşılan uyuşmazlık türlerinden biridir. 6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun (TKHK) çerçevesinde tüketicilerin satın aldığı mal veya hizmetlerin sözleşmeye uygun olmaması durumunda sahip oldukları haklar kapsamlı şekilde düzenlenmiştir.

Ayıp kavramı, mal veya hizmetin tüketicinin makul olarak beklediği kalite standardına ulaşmaması durumunu ifade eder. Bu uyuşmazlıklarda tüketici, çeşitli hukuki yolları kullanarak haklarını koruyabilir ve tazminat talep edebilir.

---

Ayıp Kavramı ve Türleri

Ayıp, mal veya hizmetin sözleşmeye uygun olmaması, normal kullanım koşullarında beklenen performansı göstermemesi veya yasal gereklilikleri karşılamaması durumudur. TKHK'da ayıp türleri detaylı şekilde tanımlanmıştır.

Hukuki Ayıp Türleri

• Gizli Ayıp: Satış sırasında tespit edilemeyen, normal kullanımda ortaya çıkan ayıplar - Bu konu hakkında detaylı bilgi almak, spesifik durumunuza uygun hukuki danışmanlık ve profesyonel destek için lütfen bizimle iletişime geçiniz
• Belirgin Ayıp: Satış sırasında görülebilen veya kolayca tespit edilebilen ayıplar - Bu konu hakkında detaylı bilgi almak, spesifik durumunuza uygun hukuki danışmanlık ve profesyonel destek için lütfen bizimle iletişime geçiniz
• Sözleşmeye Aykırılık: Sözleşmede taahhüt edilen özelliklerin bulunmaması - Bu konu hakkında detaylı bilgi almak, spesifik durumunuza uygun hukuki danışmanlık ve profesyonel destek için lütfen bizimle iletişime geçiniz
• Yasal Ayıp: Kanunen gerekli olan özelliklerin eksikliği - Bu konu hakkında detaylı bilgi almak, spesifik durumunuza uygun hukuki danışmanlık ve profesyonel destek için lütfen bizimle iletişime geçiniz

Ayıp Şikâyet Süreleri

---

Seçimlik Haklar ve Uygulaması

TKHK madde 11'e göre tüketici, ayıplı mal durumunda dört temel haktan birini kullanabilir. Bu haklar tüketiciye tanınan seçimlik haklardır ve satıcı bu tercihleri kısıtlayamaz.

1. Ücretsiz Onarım Hakkı

Tüketici, malın ayıpsız hale getirilmesi için ücretsiz onarım talep edebilir. Onarım, malın normal kullanımını sağlayacak şekilde yapılmalıdır.

• Onarım Koşulları: Makul sürede tamamlanma, kalıcı çözüm - Bu konu hakkında detaylı bilgi almak, spesifik durumunuza uygun hukuki danışmanlık ve profesyonel destek için lütfen bizimle iletişime geçiniz
• Tüketici Hakları: Onarım sırasında yedek mal temini - Bu konu hakkında detaylı bilgi almak, spesifik durumunuza uygun hukuki danışmanlık ve profesyonel destek için lütfen bizimle iletişime geçiniz
• Süre Kısıtlaması: İlk onarımda 30 gün, ikinci onarımda 60 gün - Bu konu hakkında detaylı bilgi almak, spesifik durumunuza uygun hukuki danışmanlık ve profesyonel destek için lütfen bizimle iletişime geçiniz

2. Ayıpsız Mal ile Değişim Hakkı

Tüketici, ayıplı malı ayıpsız bir mal ile değiştirebilir. Değişim, aynı özelliklere sahip mal ile yapılmalıdır.

• Değişim Koşulları: Aynı model/marka, aynı özellikler - Bu konu hakkında detaylı bilgi almak, spesifik durumunuza uygun hukuki danışmanlık ve profesyonel destek için lütfen bizimle iletişime geçiniz
• Mümkünlük Durumu: Stok bulunması halinde zorunlu - Bu konu hakkında detaylı bilgi almak, spesifik durumunuza uygun hukuki danışmanlık ve profesyonel destek için lütfen bizimle iletişime geçiniz
• Tüketici Yükümlülüğü: Malın teslimi ve değişim süreci - Bu konu hakkında detaylı bilgi almak, spesifik durumunuza uygun hukuki danışmanlık ve profesyonel destek için lütfen bizimle iletişime geçiniz

3. Bedel İndirimi Hakkı

Tüketici, ayıp oranında satış bedelinden indirim talep edebilir. İndirim miktarı, ayıp derecesine göre belirlenir.

• Hesaplama Yöntemi: Teknik raporlara dayalı objektif değerlendirme - Bu konu hakkında detaylı bilgi almak, spesifik durumunuza uygun hukuki danışmanlık ve profesyonel destek için lütfen bizimle iletişime geçiniz
• İndirim Oranı: Ayıp derecesi ve kullanım kaybı gözetilerek - Bu konu hakkında detaylı bilgi almak, spesifik durumunuza uygun hukuki danışmanlık ve profesyonel destek için lütfen bizimle iletişime geçiniz
• Anlaşma İmkanı: Taraflar arasında uzlaşı ile belirlenebilir - Bu konu hakkında detaylı bilgi almak, spesifik durumunuza uygun hukuki danışmanlık ve profesyonel destek için lütfen bizimle iletişime geçiniz

4. Sözleşmeden Dönme Hakkı

Tüketici, ayıplı mal nedeniyle sözleşmeden vazgeçebilir ve bedel iadesi talep edebilir.

• İade Koşulları: Malın ayıpsız teslimi, bedel ve faiz iadesi - Bu konu hakkında detaylı bilgi almak, spesifik durumunuza uygun hukuki danışmanlık ve profesyonel destek için lütfen bizimle iletişime geçiniz
• Tüketici Yükümlülüğü: Malı satıcıya iade etme - Bu konu hakkında detaylı bilgi almak, spesifik durumunuza uygun hukuki danışmanlık ve profesyonel destek için lütfen bizimle iletişime geçiniz
• Satıcı Yükümlülüğü: Tüm bedeli iade etme, masrafları karşılama - Bu konu hakkında detaylı bilgi almak, spesifik durumunuza uygun hukuki danışmanlık ve profesyonel destek için lütfen bizimle iletişime geçiniz

---

Tazminat ve Zarar Türleri

Ayıplı mal/hizmet durumunda tüketici çeşitli tazminat türleri talep edebilir. Bu tazminatlar, maddi ve manevi zararları kapsamaktadır.

Maddi Tazminat

• Doğrudan Zararlar: Ayıp nedeniyle oluşan onarım masrafları - Bu konu hakkında detaylı bilgi almak, spesifik durumunuza uygun hukuki danışmanlık ve profesyonel destek için lütfen bizimle iletişime geçiniz
• Dolaylı Zararlar: Kullanım kaybı ve fırsat maliyeti - Bu konu hakkında detaylı bilgi almak, spesifik durumunuza uygun hukuki danışmanlık ve profesyonel destek için lütfen bizimle iletişime geçiniz
• Ek Masraflar: Ulaşım, ekspertiz, vekalet ücretleri - Bu konu hakkında detaylı bilgi almak, spesifik durumunuza uygun hukuki danışmanlık ve profesyonel destek için lütfen bizimle iletişime geçiniz
• Faiz Zararı: Gecikmeden doğan faiz kaybı - Bu konu hakkında detaylı bilgi almak, spesifik durumunuza uygun hukuki danışmanlık ve profesyonel destek için lütfen bizimle iletişime geçiniz

Manevi Tazminat

Ayıplı mal nedeniyle yaşanan huzursuzluk, stres ve moral zararlar için manevi tazminat talep edilebilir.

• Huzursuzluk Tazmini: Yaşam kalitesindeki düşüş - Bu konu hakkında detaylı bilgi almak, spesifik durumunuza uygun hukuki danışmanlık ve profesyonel destek için lütfen bizimle iletişime geçiniz
• Prestij Zararı: Sosyal statü kaybı - Bu konu hakkında detaylı bilgi almak, spesifik durumunuza uygun hukuki danışmanlık ve profesyonel destek için lütfen bizimle iletişime geçiniz
• Zaman Kaybı: Süreç nedeniyle harcanan zaman - Bu konu hakkında detaylı bilgi almak, spesifik durumunuza uygun hukuki danışmanlık ve profesyonel destek için lütfen bizimle iletişime geçiniz
• Psikolojik Zarar: Stres ve endişe giderleri - Bu konu hakkında detaylı bilgi almak, spesifik durumunuza uygun hukuki danışmanlık ve profesyonel destek için lütfen bizimle iletişime geçiniz

---

İspat Yükümlülüğü ve Süreç

Ayıplı mal/hizmet davalarında ispat yükü genel olarak tüketicidedir. Ancak TKHK, tüketicinin korunması için bazı kolaylıklar getirmiştir.

İspat Araçları

• Belgeler: Fatura, garanti belgesi, sözleşme - Bu konu hakkında detaylı bilgi almak, spesifik durumunuza uygun hukuki danışmanlık ve profesyonel destek için lütfen bizimle iletişime geçiniz
• Tanık Beyanları: Satış ve kullanım tanıkları - Bu konu hakkında detaylı bilgi almak, spesifik durumunuza uygun hukuki danışmanlık ve profesyonel destek için lütfen bizimle iletişime geçiniz
• Uzman Raporları: Teknik ekspertiz raporları - Bu konu hakkında detaylı bilgi almak, spesifik durumunuza uygun hukuki danışmanlık ve profesyonel destek için lütfen bizimle iletişime geçiniz
• Fotoğraf/Video: Görsel deliller - Bu konu hakkında detaylı bilgi almak, spesifik durumunuza uygun hukuki danışmanlık ve profesyonel destek için lütfen bizimle iletişime geçiniz

Dava Süreci

• İlk Adım: Satıcı/hizmet sağlayıcı ile görüşme - Bu konu hakkında detaylı bilgi almak, spesifik durumunuza uygun hukuki danışmanlık ve profesyonel destek için lütfen bizimle iletişime geçiniz
• Hakem Heyeti: 15.000 TL'ye kadar zorunlu başvuru - Bu konu hakkında detaylı bilgi almak, spesifik durumunuza uygun hukuki danışmanlık ve profesyonel destek için lütfen bizimle iletişime geçiniz
• Mahkeme: Tutar aşımı veya itiraz durumunda - Bu konu hakkında detaylı bilgi almak, spesifik durumunuza uygun hukuki danışmanlık ve profesyonel destek için lütfen bizimle iletişime geçiniz
• İcra: Kararın icrası ve borçlu mallarına el koyma - Bu konu hakkında detaylı bilgi almak, spesifik durumunuza uygun hukuki danışmanlık ve profesyonel destek için lütfen bizimle iletişime geçiniz

---

Sıkça Sorulan Sorular (SSS)

Ayıplı mal durumunda hangi haklara sahibim?

TKHK madde 11'e göre dört seçimlik hakkınız vardır. Ücretsiz onarım, ayıpsız mal ile değişim, bedel indirimi veya sözleşmeden dönme haklarından birini kullanabilirsiniz. Bu haklar tüketiciye tanınmış olup satıcı bunları kısıtlayamaz. Tercih tamamen size aittir.

Ayıp şikâyet süresi ne kadar?

Ayıp şikâyet süreleri mal türüne göre değişir. Dayanıklı mallarda 2 yıl, dayanıksız mallarda 30 gün, hizmetlerde 30 gün, taşınmazlarda 5 yıldır. Süre, ayıbın öğrenildiği tarihten itibaren başlar. Süre aşımı, dava konusu olmaktan çıkarır.

Tazminat talep edebilir miyim?

Evet, çeşitli tazminat türleri talep edebilirsiniz. Maddi tazminat (onarım masrafları, kullanım kaybı), manevi tazminat (huzursuzluk, stres) ve cezai şart gibi tazminatlar söz konusudur. Tazminat miktarı, ayıp derecesi ve zarar miktarı gözetilerek belirlenir.

Dava açmadan önce ne yapmalıyım?

Öncelikle satıcı ile çözüm aramalısınız. Sözlü ve yazılı uyarılar yaparak sorunu çözmeye çalışın. Çözüm bulunamazsa Hakem Heyeti'ne başvurun. 15.000 TL'yi aşan uyuşmazlıklarda doğrudan mahkemeye gidebilirsiniz. Tüm süreci belgeleyin.

İspat yükü kimde?

Genel olarak ispat yükü tüketicidedir. Ancak TKHK, tüketicinin korunması için bazı kolaylıklar getirir. Ekspertiz raporu, tanık beyanları ve belgeler ispat için kullanılabilir. Satıcı, malın ayıpsız olduğunu ispat etmek zorunda kalabilir.

---

SSS – Sıkça Sorulan Sorular

İletişim ve Profesyonel Destek

Kaynakça ve Referanslar

Uzman Hukuki Destek: Ayıplı mal ve hizmet davaları, tüketici hakları, tazminat hesaplaması, garanti hakları, seçimlik haklar, dava süreçleri konularında kapsamlı uzman danışmanlık için profesyonel destek alabilirsiniz.