Rekabet hukuku ihlalleri, piyasa düzenini bozan ve tüketici refahını olumsuz etkileyen ciddi eylemlerdir. 4054 sayılı Rekabetin Korunması Hakkında Kanun, bu tür ihlallere karşı caydırıcı ve orantılı yaptırımlar öngörmektedir. Bu yaptırımların başında, teşebbüslerin ciroları üzerinden hesaplanan yüksek tutarlı idari para cezaları gelmektedir. Ayrıca, kartellerin ortaya çıkarılmasını teşvik eden pişmanlık programı (leniency) gibi mekanizmalar da sistemin önemli bir parçasını oluşturur.

İdari Para Cezalarının Belirlenmesi

Rekabet Kurulu, bir rekabet ihlali tespit ettiğinde, ilgili teşebbüslere idari para cezası uygular. Bu cezaların hesaplanması belirli kural ve ilkelere tabidir.

---

Pişmanlık Programı (Leniency): Kartellerle Mücadelede Etkin Bir Araç

Pişmanlık programı, bir kartel içindeki teşebbüslerin veya yöneticilerinin, ihlali Rekabet Kurumu'na bildirerek cezadan tamamen muaf tutulmasını veya cezada indirim almasını sağlayan bir mekanizmadır. Bu program, "gizli" yürütülen kartellerin ortaya çıkarılmasında kritik bir rol oynar.

1. Tam Ceza Muafiyeti: Karteli ilk bildiren ve gerekli kanıtları sunan teşebbüs, belirli koşulları sağlaması halinde para cezasından tamamen kurtulabilir.
2. Ceza İndirimi: İkinci ve sonraki başvurucular, sundukları kanıtların niteliğine ve Kurum'un soruşturmasına yaptıkları katkının derecesine göre belirli oranlarda ceza indirimi alabilirler.
3. Başvuru Koşulları: Başvurucunun, Kurum soruşturma başlatmadan önce başvurması, karteldeki diğer teşebbüsleri ve kanıtları sunması ve soruşturma sonuna kadar Kurum ile tam iş birliği yapması gerekir.

Sıkça Sorulan Sorular (SSS)

Rekabet ihlali cezası sadece şirkete mi verilir?

Evet, 4054 sayılı Kanun uyarınca idari para cezaları doğrudan teşebbüsün (şirketin) tüzel kişiliğine verilir. Ancak, ihlalde rolü olan yöneticiler ve çalışanlar için de ayrıca ceza uygulanabilir. Bu kişiler, ihlaldeki rollerine göre, şirkete verilen cezanın belirli bir oranına kadar para cezası ile karşı karşıya kalabilirler.

Pişmanlık programına başvurmak her zaman tam ceza muafiyeti sağlar mı?

Hayır. Tam ceza muafiyeti yalnızca, Kurum'un henüz bir soruşturma başlatmadığı bir karteli, gerekli tüm kanıtlarla birlikte ilk bildiren teşebbüse tanınır. Diğer başvuranlar veya mevcut bir soruşturmaya katkı sağlayanlar ise çeşitli oranlarda indirim alabilirler.

Rekabet Kurulu'nun verdiği para cezaları nihai midir?

Hayır. Rekabet Kurulu'nun kararlarına karşı, kararın tebliğinden itibaren belirli bir süre içinde Ankara İdare Mahkemeleri'nde iptal davası açılabilir. Yargı süreci, kararın hukuka uygunluğunu denetler ve nihai kararı verir.

Birleşme ve devralmalarda bildirim yapılmamasının cezası nedir?

Rekabet Kurulu'nun iznine tabi bir birleşme veya devralma işleminin bildirilmemesi durumunda, Kurul işleme katılan taraflara, bir önceki mali yıl cirolarının binde biri oranında idari para cezası uygular. Ayrıca, rekabeti önemli ölçüde azaltan bir işlem söz konusuysa, Kurul işlemin geri alınmasına da karar verebilir.

---

Uzman Hukuki Destek: Rekabet hukuku soruşturmaları ve ceza süreçleri, teknik bilgi ve stratejik bir yaklaşım gerektirir. Pişmanlık başvurusu yapmayı düşünen veya hakkında soruşturma başlatılan teşebbüslerin, haklarını korumak ve süreci doğru yönetmek için uzman bir hukuk bürosundan destek alması hayati önem taşır.